Jeziora Plitwickie to najstarszy i największy park narodowy Republiki Chorwacji. Teren parku jest porośnięty przede wszystkim lasami jodłowo - świerkowymi, a mniejsze powierzchnie pokrywają murawy. Stwierdzono tutaj obecność około 1100 gatunków roślin, w tym wielu endemitów. Rośliny reprezentują środowisko zarówno śródziemnomorskie, jak i właściwe terenom borealnym. Występują też rośliny zielne, a wśród nich prawie 50 gatunków storczykowatych. Najbardziej atrakcyjną część parku stanowią jeziora wraz z licznymi gatunkami roślin wodno-błotnych, zajmując niecały 1% całkowitej powierzchni parku. 26 października 1979 roku Park Narodowy Jezior Plitwickich znalazł się na liście Światowego Dziedzictwa Kulturalnego i Przyrodniczego UNESCO.

Unikatowość tego obszaru związana jest z utworzeniem przez tysiące lat, w wyniku procesów geologicznych i biochemicznych, rozległego systemu krasowych form, złożonych z licznych wywietrzysk wraz z korytarzami wydrążonymi przez wodę i jaskiniami. Kształtowanie się naturalnych ogrodów wodnych zawdzięczamy w rzeczywistości procesowi polegającemu na nieustannym budowaniu i późniejszym niszczeniu trawertynowych barier powstających wskutek narastania wapiennych osadów. Dzięki procesowi formowania się tufów zostały utworzone w sposób kaskadowy jeziora o różnej wielkości. Na obszarze parku jest ich szesnaście. Połączone wieloma wodospadami i ciekami wodnymi nad i pod ziemią, zbiorniki wodne są zgrupowane w dwóch grupach jeziorach górnych i dolnych. Te pierwsze powstały na dolomitach, a drugie położone są w wapiennym kanionie.

Ze względu na charakterystykę podłoża krasowego wody Jezior Plitwickich są naturalnie przesycone węglanem wapnia. W określonych warunkach fizyko-chemicznych i biologicznych rozpuszczony węglan wapnia osadza się na dnie i w strefie brzegowej jezior, a  także na przeszkodach w ciekach wodnych. Z biegiem czasu proces ten prowadzi do powstania porowatych, jednocześnie twardych i kruchych zapór wapiennych, które zatrzymują wodę ze strumieni i rzek. System jezior podlega ciągłym zmianom w dużej mierze ze względu na dynamikę wzrostu i erozję barier tufowych. Analiza barier trawertynowych ujawnia obecność mchów, glonów i innych organizmów lądowych oraz wodnych zamieszkujących wysoce wyspecjalizowane siedlisko. Wszystkie z wymienionych organizmów mają wpływ na tworzenie osadów węglanu wapnia i ich sedymentację. Utrzymanie równowagi dynamicznej zachodzących procesów wymaga wody o takiej jakości, która pozwala na bytowanie często wrażliwych organizmów. Zagrożeniem dla tego ekosystemu jest obserwowany wzrost eutrofizacji wód.

Ponieważ nadmiar roślin wodnych blokuje osadzanie się węglanu wapnia, prowadzi się regulację stanu flory. Należy jednak pamiętać, że makrofity wpływają na szorstkość hydrauliczną, głębokość wody, prędkość przepływu, tworzą siedliska dla bezkręgowców, są pułapką dla detrytusu i wpływają na równowagę tlenową. Usuwanie roślin wodnych jest zaburzeniem, które przede wszystkim powoduje zmniejszenie prędkości przepływu wody. W związku z tym dochodzi do istotnych zmian w stężeniu cząstkowej materii organicznej w wodzie, a także w strukturze społeczności.

Wśród roślin wodno – błotnych występujących w wodach jezior i cieków Parku Narodowego Jezior Plitwickich można znaleźć m.in.: Caltha palustris, Ranunculus trichophyllus, Myriophyllum verticillatum, Callitriche truncata, Nasturtium officinale, Myosotis scorpioides, Veronica anagallis aquatica, Mentha pulegium, Petasites albus, Alisma plantago, Vallisneria spiralis, Potamogeton fluitans, Potamogeton perfoliatus, Potamogeton pusillus, Carex goodenowii (nigra), Glyceria maxima, Phragmites communis. Spotykane są również glony (Nitella, Chara) i mchy (Fontinalis i Cinclidotus).

Opracowała: Małgorzata Gałczyńska

Jeziora Plitwickie w obiektywie - plakat